Προτάσεις ιδεών για το σχεδιασμό του νέου συστήματος λογοτύπησης με τίτλο “Μνημεία και Μουσεία της Ελλάδας” και τις εφαρμογές του στη σήμανση στα σημεία εξυπηρέτησης επισκεπτών των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων της Ελλάδας. Ο διαγωνισμός oργανώθηκε από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Πολιστισμού στις αρχές του 2012 ενώ ακολούθησε έκθεση με όλες οι προτάσεις που συμμετείχαν στο διαγωνισμό στο Επιγραφικό Μουσείο (15 Μαρτίου εως 6 Απριλίου).

1η πρόταση:

Σκεπτικό σχεδιασμού
Το προτεινόμενο σήμα παρουσιάζει μία σπείρα ή οποία συναντάται σε πολλά γεωμετρικά μοτίβα σε αντικείμενα, τοιχογραφίες κ.α. της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η σπείρα σαν στοιχείο παραπέμπει σε μια διαδρομή στο χρόνο αλλά και στον τόπο.
Ή διαφορετικά σε μια διαδρομή-δίκτυο, αυτό των μουσείων και των μνημείων της Ελλάδας.
Από την άλλη, η σπείρα αυτή είναι τριγωνική ώστε να παραπέμπει στο αέτωμα των ναών της αρχαίας Ελλάδας (με κορυφαίο αυτό του Παρθενώνα). Το (τριγωνικό) αέτωμα είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο που περνάει από την αρχαία Ελλάδα σε όλες τις μεταγενέστερες εποχές έως σήμερα στην αρχιτεκτονική και αλλού.

Το βασικό χρώμα (ανοιχτό καφέ που χρυσίζει) επιλέχθηκε για δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι το καφέ είναι το χρώμα του χώματος, της γης. Από αυτή και τα υλικά της (πηλός, μάρμαρο, χρωστικές ύλες κλπ) παράχθηκαν όλα τα έργα τέχνης της Ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο άλλος λόγος είναι συμβολικός. Το χρυσό συμβολίζει τον πλούτο και πλούτος είναι όλα τα εκθέματα των μουσείων και τα μνημεία της Ελλάδας.

Τα υπόλοιπα βοηθητικά χρώματα μπορεί να χαρακτηρίσουν το κάθε ένα μουσείο ξεχωριστά και παράγονται με βάση το «Χρονολογικό και Xρωματικό Kύκλο της Ελληνικής Ιστορίας και Τέχνης» (βλ. Παρουσίαση Α3). Στο σημείο που βρίσκεται το καφέ- χρυσό χρώμα τοποθετήθηκε η κλασική περίοδος της αρχαίας Ελλάδας.
Με τον τρόπο αυτό, (βλ. Παράδειγμα στην τελευταία σελίδα της παρουσίασης Α3) φαίνεται πως ένα μουσείο ή χώρος αποκτά μια δική του εικόνα αλλά ταυτόχρονα δεν ξεφεύγει από την ενιαία ταυτότητα όλων των άλλων μουσείων και των μνημείων.
Τα στοιχεία που ξεχωρίζουν ένα μουσείο είναι το δευτερεύον βοηθητικό χρώμα, κάποια γραφικά στοιχεία και ίσως μία φωτογραφία από ένα χαρακτηριστικό έκθεμα, όλα σχετικά με το αντικείμενο του μουσείου.
Αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί τουλάχιστον για τα 15 μεγαλύτερα μουσεία της Ελλάδας, ενώ όλα τα υπόλοιπα να ακολουθήσουν την γενικότερη ταυτότητα.

Τέλος το λογότυπο σχεδιάστηκε έτσι ώστε να γίνεται με ευκολία η προσαρμογή του σε κάθε μουσείο με μικρό ή μεγάλο όνομα (κείμενο). Η επιλογή της γραμματοσειράς Serif (με πατούρες) έγινε για να προσδώσει μεγαλύτερο κύρος και επισημότητα.

Υλικά και κοστολόγηση
Το υλικό που επιλέχτηκε για τις εξωτερικές σημάνσεις είναι το ύφασμα σε συνδυασμό με την εκτύπωση μεταξοτυπίας. Το αποτέλεσμα θα δίνει μια αίσθηση καλλιτεχνική γιατί είναι υλικά πιο κοντά στις κλασικές τέχνες.
Τα περισσότερα έντυπα έχουν σχεδιαστεί ώστε να τυπώνονται μόνο με ένα ή και δύο χρώματα pantone και κατά συνέπεια να υπάρχει οικονομικό όφελος.
Οι συσκευασίες επίσης μπορεί να χρησιμοποιήσουν έτοιμα χάρτινα κουτιά και με εκτυπώσεις ενός ή δύο χρωμάτων να έχουν μικρό κόστος εκτύπωσης.
Οι γραμματοσειρές που χρησιμοποιήθηκαν είναι κυρίως τρία βάρη της οικογένειας “Centro Serif Pro” και διατίθενται από την ελληνική εταιρεία Parachute fonts (www.parachute.gr).






2η πρόταση:

Σκεπτικό σχεδιασμού
Το σήμα που σχεδιάστηκε αποτελείται από 2 απλά γεωμετρικά σχέδια (τον κύκλο και το παραλληλόγραμμο) και όπως ο Δωρικός Ρυθμός στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, διακρίνεται για τη λιτότητα, την αυστηρότητα και τη μνημειακότητά του. Αυτά είναι και τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα περισσότερα μεγάλα έργα τέχνης της Ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς όπως ο Παρθενώνας.
Το σχέδιο αυτό μπορεί να το συναντήσει κανείς και στα επιστύλια των ναών κατά την γεωμετρική περίοδο.
Ταυτόχρονα οι θετικές φόρμες «παίζουν» με τις αντι-φόρμες που δημιουργούνται από τα σχήματα αυτά. Οι αντι-φόρμες περιγράφουν ένα σχήμα, σαν αμφορέα, από την Κλασική Περίοδο.

Τα βασικά χρώματα είναι το γαλάζιο της Ελλάδας (ουρανός και θάλασσα) και το καφέ της γης. Από τη γη και τα υλικά που μας δίνει (πηλός, μάρμαρο, χρωστικές ύλες κλπ) παράχθηκαν όλα τα έργα τέχνης της Ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Τέλος το λογότυπο σχεδιάστηκε έτσι ώστε να γίνεται με ευκολία η προσαρμογή του σε κάθε μουσείο με μικρό ή μεγάλο όνομα (κείμενο).
Η επιλογή της γραμματοσειράς Sans Serif (χωρίς πατούρες) έγινε για να τονίσει την δωρικότητα του σήματος.

Υλικά και κοστολόγηση
Η εξωτερική (μακρινή) σήμανση πραγματοποιείται με εκτυπώσεις μεταξοτυπίας πάνω σε κατάλληλο ύφασμα polyester ή ψηφιακή εκτύπωση πάνω σε βινύλιο.
Το ύφασμα σε συνδυασμό με την εκτύπωση μεταξοτυπίας θα έχει ένα αποτέλεσμα πιο καλλιτεχνικό γιατί είναι υλικά πιο κοντά στις κλασικές τέχνες.
Η τοποθέτησή τους μπορεί να γίνει ανάλογα την περίπτωση του χώρου είτε με κρέμασμα σε τοίχο είτε με στήριξη σε ειδική κατασκευή.
Στη περίπτωση του χοντρού υφάσματος η πινακίδα θα κρέμεται φυσικά από το βάρος της. Το πλάτος της πινακίδας είναι 1 m ενώ το ύψος μεταβάλλεται ανάλογα το όνομα του Χώρου και μπορεί να κυμανθεί από 1,5 m έως 2 m.

Η σήμανση εισόδου στο χώρο υλοποιείται με εκτυπώσεις μεταξοτυπίας ή ψηφιακής εκτύπωσης πάνω σε γυαλί ή χοντρό πλεξιγκλάς (5mm).
Στη συνέχεια γίνεται πλαστικοποίηση για να σταθεροποιηθεί και να αντέχει στο χρόνο.
Τα διάφορα απλά σχήματα (με τα οποία περιγράφεται η κάθε πινακίδα) κόβονται επίσης πάνω στο υλικό.
Η τοποθέτησή τους στους τοίχους γίνεται με κόλλημα ή κρέμασμα.

Η σήμανση εσωτερικά στο χώρο ή το μουσείο πραγματοποιείται με τον ίδιο τρόπο που περιγράφηκε παραπάνω αλλά σε λεπτότερο υλικό (π.χ. πλεξιγκλάς των 2 mm).
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να διατηρηθεί η διαφάνεια του πλεξιγκλάς ώστε να γίνει η σήμανση πιο διακριτική και να ενσωματωθεί στο χώρο.
Για τον ίδιο λόγο επίσης σε άλλες περιπτώσεις και όπου ταιριάζει, οι βάσεις από τις πινακίδες μπορεί να αφαιρεθούν εντελώς και οι πληροφορίες/σχέδια να γίνουν ταπετσαρίες ή κοπτικά και να κολληθούν στο τοίχο χωρίς κάποιο φυσικό πλαίσιο.

Όλα τα έντυπα έχουν σχεδιαστεί ώστε να τυπώνονται με ένα ή δύο χρώματα (Pantone) και κατά συνέπεια να υπάρχει οικονομικό όφελος.
Οι συσκευασίες επίσης μπορεί να χρησιμοποιήσουν έτοιμα απλά κουτιά και με εκτυπώσεις ενός ή δύο χρωμάτων να έχουν μικρό κόστος εκτύπωσης.
Οι γραμματοσειρές που χρησιμοποιήθηκαν είναι κυρίως 5 βάρη της οικογένειας “Encore Sans Pro” και διατίθενται από την εταιρεία Parachute fonts (www.parachute.gr).